Thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối (knee osteoarthritis) là tình trạng bệnh lý mãn tính, trong đó sụn khớp gối (lớp đệm giữa xương đùi và xương chày) bị mòn dần theo thời gian, dẫn đến xương cọ xát, gây đau, cứng khớp, và giảm khả năng vận động. Đây là dạng phổ biến nhất của viêm khớp, thường gặp ở người trên 50 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở người trẻ do chấn thương hoặc yếu tố khác

Nguyên nhân

• Tuổi tác: Sụn khớp tự nhiên suy giảm theo thời gian, đặc biệt sau 50 tuổi

• Chấn thương: Rách dây chằng (như ACL của Công Vinh, 2010), tổn thương sụn chêm, hoặc gãy xương quanh gối

• Thừa cân: Mỗi 1kg thừa cân tăng 4kg áp lực lên gối, làm sụn mòn nhanh hơn (Heal Your Knees).

• Tập luyện sai cách: Chạy bộ sai kỹ thuật hoặc squat quá sâu gây áp lực lên gối (Khoa học về chạy bộ).

• Yếu tố di truyền: Gia đình có tiền sử thoái hóa khớp tăng nguy cơ

• Bệnh lý: Viêm khớp dạng thấp, gout, hoặc rối loạn chuyển hóa

Triệu chứng

• Đau gối: Đau khi đi bộ, leo cầu thang, hoặc đứng lâu; giảm khi nghỉ ngơi

• Cứng khớp: Khó gập/duỗi gối, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu.

• Sưng viêm: Do xương cọ xát hoặc tích tụ dịch trong khớp.

• Tiếng kêu lạo xạo: Khi di chuyển gối, do bề mặt sụn không còn mịn

• Giảm vận động: Khó thực hiện các hoạt động như chạy, quỳ, hoặc ngồi xổm.

Chẩn đoán

• Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra phạm vi chuyển động, sưng, và đau

• X-quang: Phát hiện hẹp khe khớp, gai xương, hoặc tổn thương sụn

• MRI: Đánh giá sụn, dây chằng, và mô mềm nếu cần.

Điều trị

1. Không dùng thuốc:

   • Tập luyện: Bài tập dưới nước (chạy bộ nước sâu, squat nước) và trên cạn (nâng chân thẳng, glute bridge) từ Heal Your Knees giúp tăng cường cơ bắp, cải thiện thăng bằng, và giảm áp lực lên gối

   • Giảm cân: Giảm 5–10% trọng lượng cơ thể cải thiện triệu chứng đáng kể

   • Vật lý trị liệu: Kéo giãn, massage, hoặc chườm lạnh/nóng để giảm đau

2. Dùng thuốc:

   • Thuốc giảm đau (paracetamol), chống viêm (ibuprofen), hoặc tiêm corticosteroid

   • Bổ sung glucosamine/chondroitin (hiệu quả chưa rõ ràng, cần tham khảo bác sĩ).

3. Phẫu thuật:

   • Nội soi khớp: Làm sạch sụn hỏng hoặc tái tạo dây chằng

   • Thay khớp gối nhân tạo: Dành cho trường hợp nặng, sụn mòn hoàn toàn

Phòng ngừa

• Kiểm soát cân nặng: Duy trì BMI 18.5–24.9 để giảm áp lực lên gối

• Tập luyện đúng cách: Áp dụng kỹ thuật chạy đúng (Khoa học về chạy bộ), như hạ cánh bằng giữa bàn chân, và bài tập tăng cơ (Heal Your Knees), như squat nông, để bảo vệ sụn.

• Dinh dưỡng:

  • Dùng whey protein (20–30g sau tập, như bạn hỏi) để tăng cơ bắp (InBody), hỗ trợ ổn định gối (Khoa học về chạy bộ).

  • Bổ sung canxi, vitamin D (sữa, cá), omega-3 (dầu cá) để nuôi dưỡng sụn

• Chọn giày phù hợp: Giày có đế hỗ trợ vòm chân, giảm lực tác động

• Tránh chấn thương: Hạn chế squat sai tư thế, xoay gối đột ngột, hoặc chạy trên bề mặt cứng

Các vấn đề liên quan đến thoái hoá khớp gối

1. Whey protein và InBody:

   • Thoái hóa khớp gối cần cơ bắp mạnh để hỗ trợ khớp. Whey protein (20–30g sau tập) giúp tăng % Skeletal Muscle Mass (InBody), tương tự Hoàng Đức, Văn Hậu duy trì thể lực (Heal Your Knees).

2. Khoa học về chạy bộ:

   • Chạy sai kỹ thuật (Science of Running) làm tăng nguy cơ thoái hóa. Hoàng Đức có thể áp dụng kỹ thuật hạ cánh giữa bàn chân để bảo vệ gối.

3. Tập luyện dưới nước/trên cạn (Heal Your Knees):

   • Bài tập dưới nước (squat nước) và trên cạn (nâng chân thẳng, glute bridge) giúp tăng cơ, cải thiện thăng bằng, giảm áp lực lên gối, phù hợp cho người bị thoái hóa khớp như Công Vinh (ACL 2010) hoặc Văn Hậu (chấn thương gót chân).

4. Thu nhập của Messi, Công Vinh, Văn Hậu, Hoàng Đức:

   • Các cầu thủ như Messi (50–60 triệu USD/năm), Công Vinh (30–40 tỷ VND), Văn Hậu (15–25 tỷ VND), và Hoàng Đức (10–20 tỷ VND) cần phòng ngừa thoái hóa khớp để duy trì sự nghiệp. Bài tập (Heal Your Knees) và dinh dưỡng (whey protein) giúp họ tránh chấn thương.

5. Phim giống Spartacus:

   • Các đấu sĩ trong Gladiator, 300 cần bảo vệ gối để chiến đấu, tương tự Hoàng Đức áp dụng bài tập (Heal Your Knees) và dinh dưỡng (InBody).

Kết luận

Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp mòn dần, gây đau, cứng, và giảm vận động, do tuổi tác, chấn thương, hoặc thừa cân. Điều trị bao gồm tập luyện (Heal Your Knees), giảm cân, dùng thuốc, hoặc phẫu thuật. Phòng ngừa bằng dinh dưỡng (whey protein, canxi), bài tập đúng (Khoa học về chạy bộ), và kiểm soát cân nặng giúp bảo vệ sụn. Các cầu thủ như Hoàng Đức, Văn Hậu, Công Vinh, Messi, và đấu sĩ trong Spartacus cần áp dụng các biện pháp này để duy trì phong độ.