Bệnh dạ dày

Bệnh dạ dày (thường gọi là đau dạ dày hoặc đau bao tử) là một nhóm bệnh lý phổ biến liên quan đến niêm mạc dạ dày, bao gồm viêm dạ dày, loét dạ dày-tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và các biến chứng nặng hơn như xuất huyết hoặc ung thư. Ở Việt Nam, đây là bệnh tiêu hóa hàng đầu, với tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) cao (khoảng 70-90% dân số), là nguyên nhân chính gây viêm loét.

Xem thêm: Vitamin là gì?

1. Các bệnh dạ dày phổ biến

Viêm dạ dày (cấp hoặc mạn tính): Niêm mạc dạ dày bị viêm, phù nề.
Loét dạ dày-tá tràng: Vết loét sâu trên niêm mạc, thường do HP hoặc thuốc chống viêm.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
Khó tiêu chức năng: Rối loạn vận động dạ dày mà không có tổn thương rõ ràng.
Biến chứng nặng: Xuất huyết, thủng dạ dày, ung thư dạ dày (Việt Nam có khoảng 17.000-18.000 ca mới/năm, tử vong cao thứ 3 trong các ung thư).

Theo thống kê từ Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam và các nguồn y tế uy tín (Vinmec, Bộ Y tế), khoảng 26-70% dân số có nguy cơ mắc bệnh dạ dày, đang trẻ hóa (nhiều trường hợp dưới 40 tuổi).

2. Nguyên nhân chính

Vi khuẩn HP: Chiếm 70-90% trường hợp viêm loét ở Việt Nam, lây qua đường ăn uống (thực phẩm ô nhiễm, ăn chung).
Thói quen sinh hoạt: Ăn uống không lành mạnh (đồ cay nóng, chiên rán, bỏ bữa, ăn khuya), uống rượu bia nhiều.
Stress kéo dài: Tăng tiết axit, co thắt dạ dày.
Thuốc men: Thuốc giảm đau chống viêm (NSAIDs như Aspirin), corticosteroid.
Yếu tố khác: Hút thuốc, nhiễm trùng, rối loạn tự miễn.

3. Triệu chứng điển hình

Triệu chứng thường âm ỉ, dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường:

Đau thượng vị (vùng trên rốn, giữa bụng): Đau âm ỉ, nóng rát, cồn cào; đau khi đói (loét tá tràng) hoặc sau ăn (loét dạ dày).
Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng.
Đầy bụng, chướng hơi, khó tiêu.
Buồn nôn, nôn (có thể nôn ra máu nếu nặng).
Chán ăn, sút cân, mệt mỏi.
Phân đen hoặc nôn máu (dấu hiệu xuất huyết nguy hiểm).

Nếu triệu chứng kéo dài hoặc tái phát, cần khám ngay để tránh biến chứng.

4. Chẩn đoán và điều trị

Chẩn đoán: Nội soi dạ dày (phát hiện tổn thương, test HP), xét nghiệm hơi thở hoặc máu tìm HP, siêu âm/CT nếu nghi ngờ biến chứng.
Điều trị:
- Thuốc: Kháng sinh diệt HP (phác đồ 10-14 ngày), thuốc ức chế bơm proton (PPI) giảm axit, thuốc bảo vệ niêm mạc.
- Thay đổi lối sống: Ăn đúng giờ, nhai kỹ, tránh đồ kích thích.
- Trường hợp nặng: Nội soi cầm máu, phẫu thuật (thủng, ung thư). Bệnh có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, nhưng dễ tái phát nếu không duy trì lối sống lành mạnh.

5. Phòng ngừa

Ăn uống khoa học: Bữa ăn đều đặn, ưu tiên thực phẩm dễ tiêu (cháo, súp, rau luộc), tránh cay nóng, rượu bia, đồ chiên.
Vệ sinh: Rửa tay sạch, ăn chín uống sôi, không ăn chung để tránh HP.
Giảm stress: Tập thể dục, ngủ đủ giấc.
Khám định kỳ: Đặc biệt nếu có tiền sử gia đình hoặc triệu chứng nhẹ.
Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau lâu dài.

Tóm lại, bệnh dạ dày phổ biến ở Việt Nam do lối sống hiện đại và tỷ lệ HP cao, nhưng hoàn toàn kiểm soát được nếu phát hiện sớm và thay đổi thói quen. Nếu bạn có triệu chứng như đau thượng vị kéo dài, ợ chua thường xuyên, hãy đến bác sĩ tiêu hóa để nội soi kiểm tra kịp thời – đây là cách tốt nhất để tránh biến chứng nghiêm trọng!

Post Views: 13