Có hai loại sẹo mụn chính. Đầu tiên là sẹo teo do mất mô, với ba loại được gọi là sẹo băng, sẹo hộp và sẹo lăn. Loại thứ hai, được gọi là sẹo phì đại hoặc sẹo lồi, là do mô dư thừa.1
Sẹo mụn có thể khó điều trị và cần sự trợ giúp của chuyên gia nếu bạn muốn thấy sự cải thiện thực sự. Các phương pháp điều trị hiệu quả bao gồm các thủ thuật laser, phẫu thuật da nhỏ, lột da bằng hóa chất và tiêm chất làm đầy vào da.2
Bài viết này tìm hiểu các loại sẹo mụn khác nhau và cách điều trị chúng. Các lựa chọn của bạn phụ thuộc vào loại sẹo mà bạn có và nếu bạn có nhiều loại sẹo, bạn có thể được hưởng lợi từ sự kết hợp tùy chỉnh của một số phương pháp điều trị sẹo mụn.
Sẹo băng
Sẹo chọc đá là những vết sẹo mụn sâu, hẹp.3 Chúng trông giống như một vết sẹo được tạo ra từ một chiếc que chọc đá nhỏ hoặc một dụng cụ sắc nhọn. Sẹo do chườm đá thường phát triển sau khi bị nhiễm trùng hoặc viêm do u nang hoặc mụn phát triển trên bề mặt.
Điều trị sẹo chườm đá
Sẹo Icepick thường sâu, khiến chúng trở thành một trong những vết sẹo khó điều trị nhất. Dưới đây là các quy trình phổ biến nhất để giảm thiểu những vết sẹo này:4
Cắt bỏ vết sẹo: Vết sẹo được cắt ra bằng cách sử dụng một dụng cụ đục lỗ nhỏ giống như khuôn cắt bánh quy, sau đó khâu lại với nhau để tạo ra vết sẹo ít chú ý hơn.
Ghép lỗ: Vết sẹo được cắt ra bằng dụng cụ đục lỗ nhỏ và lỗ được lấp đầy bằng mảnh da ghép, thường được lấy từ phía sau tai.
Lột da bằng hóa chất: Hóa chất được sử dụng để loại bỏ lớp da bị tổn thương, kích thích sự phát triển mới. Kỹ thuật CROSS (tái tạo sẹo da bằng hóa chất) là phương pháp lột da bằng hóa chất hiệu quả nhất đối với sẹo do chườm đá.
Sẹo xe chở hàng
Sẹo Boxcar là những vết sẹo hình tròn hoặc hình bầu dục có cạnh dọc dốc. Chúng rộng hơn sẹo băng và khiến da trông không đều màu, rỗ.
Vitamin E trị sẹo: Đáng thử hay bỏ qua?
Điều trị sẹo Boxcar
Sẹo Boxcar có thể được bác sĩ da liễu điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau:5
Dermabrasion: Một dụng cụ nhẹ nhàng tẩy tế bào chết trên lớp da trên cùng, kích thích cơ thể sản xuất collagen.
Chất làm đầy da: Chất làm đầy được tiêm vào vết sẹo, giúp nâng cao những vùng da bị lõm xuống và để lại bề mặt xung quanh đều hơn.6
Trị liệu bằng laser: Có nhiều loại laser khác nhau và tất cả chúng đều hoạt động hơi khác một chút. Nhìn chung, tia laser giúp kích thích hình thành mô da và collagen mới, cải thiện tông màu và kết cấu của da.7
Cắt bỏ vết sẹo: Vết sẹo được cắt ra và khâu lại với nhau.
Sẹo lăn
Loại sẹo này gây ra các vết lõm dạng lăn hoặc dạng sóng trên vùng da trông bình thường. Sẹo lăn khác với sẹo hình hộp ở chỗ chúng không được xác định rõ ràng. Chúng làm cho làn da trông không đồng đều và thô ráp.
Sẹo lăn xuất hiện khi các dải mô xơ phát triển giữa da và mô dưới da bên dưới. Những dải này kéo lớp biểu bì, liên kết nó với các cấu trúc sâu hơn của da. Chính sự kéo lớp biểu bì từ bên trong này đã tạo ra vẻ ngoài lăn của da.
Điều trị sẹo lăn
Ngoài liệu pháp laser, sẹo lăn còn đáp ứng tốt với phương pháp cắt bỏ. Trong quá trình cắt bỏ, một cây kim nhỏ sẽ được đưa qua lại bên dưới vết sẹo để phá vỡ các sợi xơ kéo da xuống. Cắt những sợi này cho phép da nâng lên và trông mịn màng hơn.
Sẹo phì đại và sẹo lồi
Sẹo phì đại là những vết sẹo cứng, nổi lên trên bề mặt da. Sẹo phì đại do mụn trứng cá thường xuất hiện nhiều nhất ở thân, đặc biệt là ở nam giới, nhưng chúng có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên cơ thể. Sẹo phì đại phổ biến hơn sau một vết thương sâu hoặc chấn thương.8
Sẹo lồi là một loại sẹo lồi nghiêm trọng hơn. Chúng khác với sẹo phì đại ở chỗ sẹo lồi phát triển lớn hơn vết thương ban đầu. Chúng có thể mọc ra những chồi bên nhô cao, mở rộng ra xa hơn nhiều so với vết thương và có thể tiếp tục phát triển rất lâu sau khi vết thương ban đầu đã lành. Một số người dễ bị sẹo lồi hơn.
Sẹo phì đại phát triển do sản xuất quá nhiều collagen. Trong trường hợp sẹo lồi, da tiếp tục sản xuất collagen ngay cả khi không cần phải sửa chữa da thêm.
Điều trị sẹo phì đại và sẹo lồi
Có nhiều lựa chọn khác nhau để điều trị sẹo phì đại và sẹo lồi.10
Rabello FB, Souza CD, Farina Júnior JA. Cập nhật về điều trị sẹo phì đại. Phòng khám. 2014;69(8):565-573. doi:10.6061/clinics/2014(08)11
Cách điều trị tốt nhất cho bạn sẽ tùy thuộc vào tình trạng của bạn, nhưng có thể bao gồm:
Tiêm Corticosteroid: Steroid được tiêm vào mô sẹo để làm phẳng và làm mềm vết sẹo.
Liệu pháp áp lạnh: Một chất lạnh sẽ đóng băng và phá hủy mô sẹo, giúp làm phẳng nó.
Liệu pháp laser: Thường kết hợp với tiêm steroid để giúp thu nhỏ sẹo lồi.
Tấm silicon: Tấm gel giúp làm mềm và làm phẳng sẹo bằng cách tăng cường độ ẩm cho sẹo. 11
Phẫu thuật cắt bỏ: Cả hai loại sẹo cũng có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật. Tuy nhiên, sẹo lồi hầu như luôn phát triển trở lại sau khi được phẫu thuật cắt bỏ, đôi khi còn lớn hơn trước.
Phải cẩn thận trong khi điều trị những vết sẹo này để tránh làm nặng thêm tình trạng da, có thể khiến sẹo lồi trở nên trầm trọng hơn.
Tăng sắc tố sau viêm
Sự đổi màu để lại trên da sau khi mụn đã lành là điều cực kỳ phổ biến đối với những người bị mụn trứng cá và nó không được coi là sẹo mụn thực sự.13
Tình trạng tăng sắc tố sau viêm này là một vùng phẳng (không nổi lên cũng không bị rỗ) có màu từ hồng đến đỏ, tím, nâu hoặc đen, tùy thuộc vào loại da của bạn.
Điều trị tăng sắc tố sau viêm
Trong nhiều trường hợp, việc điều trị là không cần thiết vì sự đổi màu thường tự biến mất theo thời gian. Trong trường hợp vết phai màu không mờ đi hoặc nếu bạn muốn tăng tốc độ phai màu, có một số lựa chọn dành cho bạn.
Các sản phẩm kê đơn và không kê đơn có chứa axit alpha-hydroxy có thể giúp làm mờ các vết đổi màu ở mức độ nhẹ đến trung bình. Đối với tình trạng tăng sắc tố sau viêm nghiêm trọng hơn, retinoid bôi tại chỗ theo toa hoặc kem axit azelaic là những lựa chọn tốt, cũng như các loại kem có chứa hydroquinone hoặc vitamin C.
Lột da bằng hóa chất và trị liệu bằng laser cũng có thể hữu ích.
Bản tóm tắt
Ngay cả khi được điều trị cẩn thận và tận tâm nhất, bạn vẫn có thể bị sẹo mụn. Nếu bạn bị mụn trứng cá, việc biết các loại sẹo khác nhau, nguyên nhân gây ra chúng và cách điều trị sẽ rất hữu ích.
Chất làm đầy da, lột da bằng hóa chất và liệu pháp laser có thể được sử dụng để điều trị các loại sẹo mụn khác nhau. Bác sĩ da liễu có thể thảo luận với bạn về các lựa chọn điều trị, bao gồm cả phẫu thuật cắt bỏ một số vết sẹo nghiêm trọng nhất.
Rất khó để điều trị sẹo mụn hiệu quả nếu bạn vẫn đang tích cực nổi mụn. Nếu bạn cần trợ giúp điều trị mụn trứng cá, hãy gặp bác sĩ da liễu để được trợ giúp về vấn đề đó.
Xem thêm: